Kimyasal çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve aracın yer ile temasını sağlayan tek ve önemli parçasıdır. Lastik içerisine basılan hava vasıtası ile takılı olduğu aracın ve üzerindeki yükün taşınmasını sağlar.
Lastiğin Yer ile Temas Bölgesi
SIRT : Lastiğin yer ile temas eden bölgesi.
OMUZ : Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesi.
YANAK : Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan, lastiğe esneklik sağlayan ve üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunan bölgesidir.
TOPUK : Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.
Lastiğin Görevleri:
* Araç yükünü taşımak. * Direksiyon ile verilen yönü izlemek. * Motordan gelen gücü ileri/geri hareket olarak yansıtmak. * Emniyetli bir şekilde hem ıslak hem de kuru zeminde aracı durdurmak. * Amortisörlerde yardımcı olarak sürüş keyfini artırmak.
Lastiğin Performansını Ve Ömrünü Etkileyen Faktörler:
Hava Basıncı Uygun olmayan hava basıncı ileride tamiri mümkün olmayacak hasarların yanısıra, lastiğin düzensiz ve erken aşınmasına sebep olur. Hava basıncı lastik soğukken ölçülmeli ve mutlaka araç üreticilerinin belirlediği hava basıncı değerlerine uyulmalıdır.
Rot Ayarı Aracınızın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki aksaklıklar nedeni ile direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu sadece lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içerisinde yüksek mekanik tamir ve bakım masraflarına yol açar.
Balans Ayarı Jant ve lastiğinizin uygun olarak eşlenmemesi hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, salgı, yalpa gibi konforsuzluklar hissetmenize neden olacaktır.
Rotasyon (Yer değiştirme) Lastiklerinizin, araçta takılı oldukları her değişik pozisyonda değişik aşınma hareketlerine maruz kaldıklarıdan, periyodik olarak yerlerinin değiştirilmesi ömürlerini artıracaktır.
Diş Derinliği Sırt bölgesi lastiğinizin yola basan kısmıdır. Lastik eskidikçe çekiş azalır. Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Diş derinliği 1.6mm’nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikeli oldugu gibi, bir çok ülkede kanunen de yasaktır.
Yük Miktarı ve Yükleme Biçimi Sırt bölgesi lastiğinizin yola basan kısmıdır. Lastik eskidikçe çekiş azalır. Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Diş derinliği 1.6mm’nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikeli oldugu gibi, bir çok ülkede kanunen de yasaktır.
Fren Ayarı Fren sistemlerinizi araç üreticisinin tavsiye ettiği aralıklarla kontrol ettiriniz. Ayarsız frenler,lastiklerde düzensiz ve hızlı aşınmalarına neden olur. Ani ve sert frenlemelerde kuvvet dağılımı lastiğe göre farklı olacağından, blok tipi aşınma olması ihtimali artar.
Araç Hızı Araç kullanım hızı arttıkça lastiğin sıcaklığını yükselmesi sebebiyle sırt kauçuğu normale göre daha çok aşınma gösterir.
Lastik Eşlemeleri Aracın tüm lastiklerinin aynı ebat ve yapıda olması gerekir. Aynı aks üzerinde farklı yapı, desen ve aşınmada lastik takılması halinde araç performansı olumsuz etkilendiği gibi lastik düzensiz ve hızlı aşınır.
Yol ve İklim Şartları Düzgün olmayan yol yüzeylerinde ve sıcak yaz aylarında lastik normale göre daha çok aşınma gösterir.
Lastik Performans ve Ömürleri Bu faktörlere ilave olarak araç kullanıcısının sürüş ve fren kullanım alışkanlıkları ile aracın bakım seviyesi gibi diğer faktörlere de bağlı olarak değişiklikler gösterebilir.
Önemli! Tüm lastikler T&RA ve ETRTO gibi uluslararası örgütler tarafından belirlenen ; jant çapı, dış çap, kesit genişliği gibi parametreler için belirlenen standartlara uymak zorundadır.
Tavsiyeler
* Bozuk satıhlarda yüksek hız yapmayın. * Uzun yola çıkarken ve araç yüklüyken hava basıncını 2 PSI artırın. * Stepne lastiğinizin basıncını da düzenli olarak kontrol edin. * Kışın diş derinliğinin 3 mm’den az olması çekişi olumsuz etkiler. * Aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, aracınızı takoza alın. * Lastiğinizi parlatmak için petrol ürünleri içeren deterjan veya cilalar kullanmayın. * Aynı aks üzerindeki lastiklerdeki farklı hava basınçları, aracın düşük hava basınçlı lastik tarafına doğru çekmesine neden olur. * Lastiğinizi kaldırım kenarlarına ve sivri yüzeylere çarpmaktan kaçının. * Diş derinliği 1.6 mm ye düşen lastikleri mutlaka değiştirin. * Kullanmadığınız lastikleri şişirilmiş olarak depolamayın. * Karlı ve buzlu yollarda lastiğinizin hava basıncını kesinlikle düşürmeyin. * Subap kapaklarını kapalı tutun. * Su ve fırça kullanılarak yapılacak temizlik lastikteki kimyasalların koruyucu bir film tabakası oluşturmasına yardımcı olur. * Yurdun dört bir yanına dağılmış Lassa bayilerine lastiklerinizle ilgili tüm konularda danışabilirsiniz.
Garanti Dışı Kalan Maddeler:
1. Taş, çivi, cam, metal ve benzeri cisimler nedeniyle hasarlanmış lastikler 2. Hatalı ve kötü kullanım sonucu meydana gelen çarpma ve darbelerden kaynaklanan hasarlar 3. Yoldaki kaldırım kasis, çukur, düşük banket ve benzeri dış etkenlerden dolayı meydana gelen hasarlar 4. İç lastik(tube-type) takılması gereken lastiklerin, iç lastik takılmadan (tubeless) kullanılması nedeniyle meydana gelen hasarlar 5. Dış lastik içerisine takılı iç lastik ve kolonun farklı marka olmasından kaynaklanan hasarlar 6. Aracın istiap haddi üzerinde aşırı yükleme yapılması sonucu meydana gelen olaylar 7. Yanlış uygulamalardan ve araç mekaniğinden dolayı hasarlanmış lastikler 8. Lastiklerin standardına uygun olmayan hava basıncı ile kullanılması sonucu meydana gelen hasarlar 9. Yüksek hızlarda yapılan ani frenlemeler neticesinde meydana blok şeklindeki hasarlar 10. Tamir edilmiş ve kaplama yapılmış lastikler 11. Lastiğin janta takılması veya sökülmesi sırasında meydana gelen topuk kırılması ve benzeri hasarlar 12. Lastiklerin, tüketiciler tarafından güneş altında uzun süre depolanması ve ozon üreten elektirik motoru ve benzeri cihazlara yakın olarak bulundurulması ile olabilecek yüzeysel ince çatlamalar
Yara Tamiri Pratikte, tubeless otomobil lastiklerinin tamiri değişik malzemelerin kullanıldığı iki farklı yöntemle yapılır.Bunlar;herbiri için farklı tipte malzeme ve teçhizat kullanılan,yara tamirinde en uygun ve tavsiye edilen bir yöntem olan Mantar Yama (PRP) ile lastiğin yara alan bölgesinin kuşingam adı verilen dolgu maddesiyle doldurulup pişirilmesi ve içeriye get konulması yöntemiyle yapılan Takviyeli Yara Tamiridir.
Harici bir darbe sonucu yara almış/delinmiş lastiklerin incelenmesi,uygun alet ve ekipmanla tamirinin yapılması,sadece bu işlemi yapan kişinin sorumluluğundadır.
Tamir işlemi;bu konuda eğitilmiş kişilerce yapılmalıdır.
:: Mantar tip maya :: Lastikteki delinme,tabanda belirtilen bölgede ise mantar yama ile takviyesiz yara tamiri yapılabilir.
Lastik hız semboşü “H” (210 km/saat) ve altı ise delik çapı azami 6 mm. ve lastik daha önce tamir edilmemiş ise tamir edilebilir.
240 km/saat ve üstü hız sembollü lastiklerin tamir edilmesi sakıncalıdır.
Liner tabakada çatlama ve kesilme,kırılma ve aşırı deformasyon varsa,tamir yapılmamalı ve lastik kesinlikle yenisiyle değiştirilmelidir.
:: Tamir edilebilir bölge :: Tamirde temizlik çok önemlidir.Yara tamir malzemesi,sadece temiz yüzeye yapışır.Yara bölgesinin içten dıştan konik bir zımpara taşıyla iyice temizlenmesi ve yara içindeki serbest kalan çelik kuşak tel uçlarının,elmas uçlu bir matkapla alınması gerekir.Bu işlem iyi yapılmazsa,ilerde çelik kuşak uçları çalışma yaparak paslanabilir ve yara tamir malzemesine hasar vererek,lastiği hizmet dışı bırakabilir.
Tamir malzemesinin kullanılacağı yerdeki kauçukla kesinlikle benzer özellikler taşıması gerekir.Eğer kullanılan malzeme kauçuk esaslı değilse esnemesi,gerilmesi ve lastik bünyesinde oluşan ısıya tepki özelliği farklı olacağından,ayrılma yapar.
Yara tamirinin yüksek sıcaklığa sahip ütülerle yapılması,lastikte istenmeyen sorunlar çıkarır.Ütünün temas ettiği alandaki kauçuk yeniden pişerek,orjinal özelliklerinde bir bölümünü yitirir.Kuşaklarda açılmalar ve lastik tabanında şekil bozuklukları oluşabilir.
Hasarlı lastik janttan çıkarılıp iç kısmı dikkatlice incelenmelidir. Çok kısa süre de olsa,havasız lastik üzerinde yürüme,karkastaki kordlara zarar verebilir.Liner’da (tubeless lastiklerde olan ve hava sızdırmazlığı sağlayan tabaka) çatlamalar olabilir.
Lastiğin yara almış bölgesinin,fitil yamayla tamir edilmesi,ilerde soeun çıkarabileceğinden sakıncalıdır.
|